Μετά την ανακάλυψη της φωτιάς, ο άνθρωπος διαπίστωσε πως ο καπνός θα μπορούσε να γίνει πιο ευχάριστος, αν τα φυτά που έκαιγε θα ήταν αρωματικά. (Αφού η μυρωδιά του καπνού διέφερε ανάλογα με το είδος που καιγόταν). Στη συνέχεια διαπίστωσε πως οι διαφορετικές μυρωδιές του καπνού μπορούσαν να επηρεάσουν το μυαλό ή το σώμα, κάνοντάς τον να νιώθει ψυχική ευφορία, εγρήγορση και κάποτε πνευματική διαύγεια. Όπως ήταν λοιπόν φυσικό, προσέδωσε θετικές ιδιότητες στα φυτά, ενώ επόμενο βήμα ήταν να τα χρησιμοποιήσει σε θρησκευτικές τελετές. Οι ευχάριστες μυρωδιές παραλληλίστηκαν με την ευχαρίστηση που ένιωθε μέσα του για το γεγονός ότι υπάρχει, και έτσι τους εναπόθεσε το δικαίωμα να μεταφέρουν ψηλά τις προσευχές του. Σε ένδειξη ύμνου προς το Δημιουργό και σε προσπάθεια να τον φτάσει, όσο μπορεί, και να έχει επικοινωνία μαζί του (βλέπε Πυθία). ¨έτσι το κάψιμο μυρωδικών ξύλων, φυτών ή λουλουδιών άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτερα.
Πρώτοι οι Αιγύπτιοι, σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, έκαιγαν λιβάνι για θεραπευτικούς σκοπούς. Κάπνιζαν τους ασθενείς τους αλλά και τον αέρα γύρω από αυτούς, για να τον απολυμάνουν. Αργότερα άλειβαν τους νεκρούς με αιθέρια έλαια για αντισηψία, και έχουμε παράδειγμα τις μούσες του Φαραώ που σώζονται μέχρι σήμερα. Όλοι οι λαοί που ασχολήθηκαν με τη χρήση των αιθέριων ελαίων φαίνεται πως είχαν βαθιά γνώση των θεραπευτικών ιδιοτήτων των αντίστοιχων φυτών. Οι κινέζοι είναι πιθανό να γνώριζαν νωρίτερα από τους Αιγυπτίους τα μυστικά της αρωματοθεραπείας. Οι γνώσεις αυτές πέρασαν αργότερα στους Έλληνες και από αυτούς στους Ρωμαίους. Είναι γνωστό πως οι Αρχαίοι Έλληνες γιατροί χρησιμοποιούσαν τα αιθέρια έλαια, όπως ο Διοσκουρίδης κι ο Γαληνός, που διετέλεσαν προσωπικοί γιατροί Ρωμαίων Αυτοκρατόρων. Η ανακάλυψη πρωτόγονων αποστακτήρων τοποθετεί τη χρήση των αιθέριων ελαίων ακόμη παλαιότερα στο χρόνο, σε προϊστορικές εποχές. Οι γιατροί τις κάθε εποχής είχαν με το μέρος τους τη φύση και τα φάρμακα που αυτή προσφέρει, τα αιθέρια έλαια, για να θεραπεύσουν πλήθος ασθενειών. Βασικό στοιχείο της θεραπευτικής που ασκούσαν ήταν η επιδίωξη της ισορροπίας του κυκλοφοριακού και του λεμφικού συστήματος. Με τη διαρκή τόνωση των σημείων στο σώμα που δέχονται πιέσεις και εντάσεις καθημερινά, κατόρθωναν να απομακρύνουν τους κινδύνους που απειλούσαν την υγεία και ασθένειες που προσέβαλαν τον καταπονημένο οργανισμό.
Μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο ξεκίνησαν έρευνες για τη χρήση των αιθέριων ελαίων σε αρκετές χώρες του κόσμου, σε πανεπιστήμια και ινστιτούτα.
Αποδεικνύεται έτσι η αρωματοθεραπεία μία τέχνη διαχρονική, που αξιοποιώντας τις σύγχρονες γνώσεις έχει τη δυνατότητα να αποκαταστήσει την υγεία και τη διαταραγμένη αρμονία στο ανθρώπινο σώμα, με φυσικό τρόπο.
ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ
Τα αιθέρια έλαια, σαν μείγμα πολλών χημικών ενώσεων, έχουν εξαιρετικά σύνθετη χημική σύσταση. Η εύρεση όλων των χημικών ουσιών που περιέχονται σε ένα αιθέριο έλαιο παρουσιάζει δυσκολία παρά τις σύγχρονες μεθόδους. Η ποικιλία τους είναι μεγάλη και κατά πλείστον περιέχει αλκοόλες, εστέρες, κετόνες και φαινόλες. Οι ενώσεις αυτές είναι μικρού μοριακού βάρους, αλλά αρκετά δραστικές και αυτός είναι ο λόγος που διαπερνούν εύκολα το δέρμα.
Στο ανθρώπινο σώμα οι τιμές του PH, οι συγκεντρώσεις του οξυγόνου και ασβεστίου, η δραστηριότητα των ενζύμων και των αμινοξέων είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα ισορροπιών που όταν διαταραχθούν παρουσιάζονται ασθένειες. Τα αιθέρια έλαια έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν ή και να επαναφέρουν τη διαταραγμένη ισορροπία και έτσι να εξασφαλίσουν υγεία στον οργανισμό.
Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο τα αιθέρια έλαια συντελούν στη διατήρηση της ισορροπίας δεν είναι απόλυτα γνωστός. Γνωρίζουμε όμως ότι εισέρχεται στο σώμα δια της αναπνευστικής οδού και της επιδερμίδας, γρήγορα και εύκολα. Το μασάζ, που από μόνο του είναι μία ευεργετική διαδικασία, όταν γίνεται και με αιθέρια έλαια, ενισχύει σημαντικά την κυκλοφορία του αίματος, του λεμφικού υγρού, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και ανακουφίζει από πόνους μυϊκούς και αρθρώσεων. Καθώς το αιθέριο έλαιο διαλύεται σε κάποιο φυτικό λάδι για μασάζ ή κρέμα, σε γαλάκτωμα ή λοσιόν ή ακόμη και στο νερό του μπάνιου, κατά προτίμηση χλιαρό, σχηματίζει μικρές σταγόνες οι οποίες εισέρχονται μέσω των ιδρωτοποιών ή λιπαντικών πόρων. Φτάνοντας στον υποδόριο ιστό εισέρχονται στο κυκλοφοριακό σύστημα μέσω των τριχοειδών αγγείων και στη συνέχεια μεταφέρονται σε όλο το σώμα και φυσικά στον εγκέφαλο. Δια της αναπνευστικής οδού το ερέθισμα μεταφέρεται στους νευρώνες του εγκεφάλου μέσω των εκατομμυρίων αισθητηρίων της μύτης.
Τα αισθητήρια της μύτης διεγείρονται από τα μόρια του αιθέριου ελαίου και το ερέθισμα αυτό μεταφέρεται δια μέσου των αισθητηρίων κυττάρων στον οσφρητικό βολβό και από εκεί στον εγκέφαλο. Για παράδειγμα όταν διεγείρονται τα αισθητήρια που ελέγχουν εκείνο το κέντρο του εγκεφάλου που ρυθμίζει τη λειτουργία του λεμφικού συστήματος, τότε το κέντρο αυτό στέλνει ηλεκτροχημικά μηνύματα – εντολές σε κάποιο όργανο του σώματος, ρυθμίζοντας τη βιολογική λειτουργία. Το λεμφικό σύστημα ρυθμίζει την πείνα, τη δίψα, την ευφορία, την ερωτική διάθεση, την αντιληπτική ικανότητα και έχουμε τα ανάλογα αποτελέσματα.
Είναι αλήθεια πως οι νευρώνες ερεθίζονται από τις οσμές με διαφορετικό χρόνο ανταπόκρισης για την κάθε οσμή και διεγείρουν διαφορετικά νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο. Έτσι διαφοροποιείται η επίδραση ενός αιθέριου ελαίου από τα υπόλοιπα, προκαλώντας τις επιθυμητές αντιδράσεις σε διαφορετικά μέρη του οργανισμού.
Η αίσθηση της όσφρησης μπορεί να διακρίνει 40.000 διαφορετικές οσμές, ενώ έχουν καταγραφεί περί τις 400.000. Είναι λοιπόν ευνόητο πως τη γεύση μας την οφείλουμε περισσότερο στην όσφρηση παρά στο λεγόμενο «εκλεπτυσμένο ουρανίσκο». Και θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι οικείες οσμές, από το προσωπικό μας περιβάλλον, παίζουν ρόλο σημαντικό στην ψυχική μας ισορροπία. Άλλωστε, πόσες φορές μία μυρωδιά δεν έχει ανακαλέσει στη μνήμη μας ανθρώπους και καταστάσεις που τους έχουμε συνδυάσει με αυτήν.